Czy żyją Polacy w Rosji?
Polska diaspora w Rosji ma długą i skomplikowaną historię sięgającą czasów rozbiorów Polski pod koniec XVIII wieku. Choć liczba Polaków w Rosji znacząco zmalała od czasów Związku Radzieckiego, nadal istnieje znacząca polska mniejszość, która pielęgnuje polską kulturę i tradycje.
Historia polskiej diaspory w Rosji
Po rozbiorach Polski w latach 1772-1795 duże obszary dawnej Rzeczpospolitej znalazły się pod panowaniem Rosji. W XIX wieku setki tysięcy Polaków zostały zesłane na Syberię i azjatycką część Rosji po powstaniach narodowych. Polacy byli zmuszeni do osiedlania się na tych terenach.
W okresie międzywojennym nadal istniała duża diaspora polska na terenie ZSRR. Po agresji ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 tysiące Polaków zostało deportowanych w głąb kraju. Po ataku Niemiec na ZSRR w 1941, Stalin zarządził formowanie polskiej armii. Wielu Polaków wstąpiło w jej szeregi.
Upadek komunizmu spowodował falę powrotów do Polski, jednak nadal żyje w Rosji ok. 73 tys. Polaków. Są to głównie osoby starsze, silnie zintegrowane ze społecznością rosyjską.
Współczesna społeczność Polaków w Rosji
Według spisu powszechnego z 2010 roku w Rosji mieszka 73 tys. osób deklarujących narodowość polską. Najwięcej Polaków żyje w obwodzie kaliningradzkim – 5,5 tys., w Moskwie – 2,5 tys. i Petersburgu – 1,5 tys.
Polacy są rozproszeni na obszarze całej Rosji, ale największe skupiska znajdują się w obwodzie kaliningradzkim, w dużych miastach jak Moskwa i Petersburg, a także na Syberii i Dalekim Wschodzie.
Polacy w Rosji są dobrze zintegrowani z lokalnym społeczeństwem. Zwłaszcza starsze pokolenia słabo znają język polski. Często zawierają małżeństwa mieszane. Młode pokolenie coraz częściej deklaruje po prostu narodowość rosyjską.
Polska kultura i język w Rosji
W Rosji istnieje ok. 30 szkół polskich, w których uczy się historii i języka. Są też polskie zespoły artystyczne, media i organizacje. Najprężniej działają w obwodzie kaliningradzkim.
Polacy pielęgnują tradycje kulinarne, obchodzą polskie święta, ale znajomość języka systematycznie spada. Tylko 25% deklaruje biegłą znajomość polszczyzny. Rosyjski dominuje w życiu codziennym.
Polacy przyczynili się do rozwoju rosyjskiej nauki i kultury. Byli wśród pisarzy, poetów, muzyków. Obecnie ten wpływ jest niewielki ze względu na asymilację Polaków.
Podsumowując, polska diaspora w Rosji ma długą historię i choć jej liczebność zmalała, nadal pielęgnuje polską kulturę i tradycje przy jednoczesnej silnej integracji ze społeczeństwem rosyjskim. Młode pokolenie Polaków coraz częściej ulega pełnej asymilacji.