Jak powszechna jest bieda w Rosji?

Bieda jest poważnym problemem społecznym w wielu krajach na świecie, w tym także w Rosji. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej aktualnej sytuacji dotyczącej biedy w Rosji. Zdefiniujemy pojęcie biedy, przedstawimy najnowsze dane statystyczne pokazujące skalę tego zjawiska, omówimy główne przyczyny jego powszechności, wpływ na społeczeństwo oraz strategie walki z ubóstwem. Porównamy także poziom biedy w Rosji na tle innych krajów.

Bieda to zjawisko ekonomiczno-społeczne, które oznacza brak wystarczających środków materialnych do zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych jednostki lub rodziny. Obejmuje niedostatek żywności, odzieży, mieszkania, opieki zdrowotnej czy edukacji.

Ubóstwo relatywne odnosi się do poziomu życia typowego w danym społeczeństwie i kraju. Z kolei ubóstwo absolutne dotyczy braku środków niezbędnych do przeżycia.

Ustalenie progu biedy

Aby zmierzyć skalę ubóstwa, ustala się próg biedy, czyli minimalny dochód, poniżej którego osoba uznawana jest za ubogą. Próg ten jest wyznaczany indywidualnie dla każdego kraju.

Różne organizacje i instytucje podchodzą odmiennie do ustalania progu ubóstwa. Np. Bank Światowy przyjmuje za miarę zaspokojenie podstawowych potrzeb, a ONZ – możliwość uczestnictwa w życiu społeczeństwa.

Aktualne statystyki dotyczące biedy w Rosji

Według danych Rosstatu (Federalnej Służby Statystyki Państwowej) za 2021 rok, poniżej ustalonego progu biedy żyło 12,6% populacji Rosji, czyli ok. 18,5 miliona osób.

Największy odsetek osób ubogich występuje na wsiach (14%) i w małych miastach (13,2%), a najniższy w dużych miastach, np. w Moskwie (7,3%). Znaczne różnice w poziomie życia występują także pomiędzy regionami Rosji.

Przyczyny powszechnej biedy w Rosji

Do głównych przyczyn ubóstwa w Rosji można zaliczyć:

• Nierówności dochodowe – duże różnice w zarobkach różnych grup społecznych
• Bezrobocie – w 2021 r. stopa bezrobocia wynosiła 4,8%
• Niskie płace – np. minimalna pensja w 2021 r. wynosiła 12792 RUB (ok. 160 USD)
• Korupcja i nieefektywna dystrybucja dóbr
• Uzależnienia (alkoholizm, narkomania) prowadzące do wykluczenia
• Niewystarczające wsparcie socjalne ze strony państwa

Do czynników kulturowych można zaliczyć m.in. fatalizm i bierność części społeczeństwa przyzwyczajonego do trudnych warunków życia.

Wpływ biedy na społeczeństwo Rosji

Ubóstwo negatywnie wpływa na wiele aspektów życia społecznego w Rosji:

• Obniża długość życia – ubodzy mają słabszy dostęp do opieki medycznej
• Ogranicza dostęp do edukacji – bieda prowadzi do przerwania nauki, analfabetyzmu
• Wzmaga przestępczość i patologie społeczne
• Pogłębia wykluczenie społeczne osób ubogich
• Powoduje emigrację ludzi do większych miast lub za granicę
• Obniża konsumpcję i popyt wewnętrzny, hamując wzrost gospodarczy

Porównanie z innymi krajami

Według danych Banku Światowego z 2020 r., 12,7% populacji Rosji żyło za mniej niż 5,50$ dziennie. Pod tym względem Rosja plasuje się pomiędzy krajami Europy Zachodniej, gdzie ubóstwo jest niskie (2-7%) oraz byłymi republikami ZSRR, gdzie sięga 20-30%.

W porównaniu do innych krajów rozwiniętych poziom oraz zasięg ubóstwa w Rosji są relatywnie wysokie. Można to wiązać m.in. z transformacją ustrojową i szokiem ekonomicznym lat 90.

Działania na rzecz zmniejszenia biedy w Rosji

Aby zmniejszyć skalę ubóstwa, rząd Rosji podejmuje takie działania, jak:

• Wsparcie finansowe dla ubogich rodzin
• Podnoszenie minimalnego wynagrodzenia
• Programy przekwalifikowania zawodowego bezrobotnych
• Rozwój opieki socjalnej i ochrony zdrowia

Pomoc ubogim świadczą też organizacje pozarządowe i międzynarodowe, np. Bank Światowy czy UNICEF.

Perspektywy na przyszłość

Zgodnie z prognozami, w najbliższych latach poziom biedy w Rosji raczej nie ulegnie drastycznemu zmniejszeniu. Aby skutecznie zwalczać to zjawisko, potrzebne są głębokie reformy gospodarcze i społeczne. Kluczowe jest zmniejszanie nierówności, wzrost gospodarczy oraz poprawa jakości kapitału ludzkiego. Elementem walki z ubóstwem powinno być także ułatwienie zakładania i prowadzenia małej działalności gospodarczej.

Bieda pozostaje istotnym problemem społecznym na terenie Rosji, dotykając co piątego mieszkańca w niektórych regionach. Aby skutecznie walczyć z tym zjawiskiem, konieczne są zmiany w polityce państwa, gospodarce i mentalności społeczeństwa. Choć walka z ubóstwem będzie długotrwała, podejmowane działania mogą poprawić jakość życia milionów Rosjan.